خانه
فرایند درمان
متخصصان
درباره ما
گالری تصاویر
اخبار و مقالاتمراقبت از اسکار بعد از عمل | راهنمای کامل ماساژ و سیلیکون
بعد از پایان جراحی، مرحله‌ی مهمی شروع می‌شود: مراقبت از اسکار بعد از عمل. با چند اقدام ساده و علمی—از زمان‌بندی ماساژ تا استفاده درست از سیلیکون—می‌توان ظاهر اسکار را کم‌رنگ‌تر، نرم‌تر و هم‌سطح‌تر کرد.
چرا مراقبت از اسکار بعد از عمل مهم است؟
بدن برای ترمیم برش جراحی، کلاژن تولید می‌کند. اگر این کلاژن‌ها بی‌نظم یا بیش‌ازحد ساخته شوند، اسکار سفت، برجسته یا تیره می‌شود. مراقبت هدفمند—کاهش کشش پوست، ماساژ با فشار مناسب و رطوبت‌رسانی با سیلیکون—به چیدمان منظم کلاژن کمک می‌کند و ریسک گوشت اضافه را کم می‌کند.
- نوع پوست و ناحیه جراحی (کشش، حرکت، آفتاب) بر ظاهر اسکار اثر دارد.
- کیفیت خواب، تغذیه پروتئینی، و مدیریت استرس ترمیم را سرعت می‌دهد.
- پیگیری برنامه هفتگی ماساژ و سیلیکون، تفاوت اصلی نتایج بیماران است.
مراحل طبیعی ترمیم و تایم‌لاین اقدام‌ها
این جدول، مسیر طبیعی ترمیم و کارهایی که باید انجام دهید را خلاصه می‌کند.
| بازه زمانی | وضعیت طبیعی | اقدامات توصیه‌شده |
|---|---|---|
| هفته ۱ تا ۳ | پوست تازه و حساس است؛ بستن زخم و تشکیل سد پوستی. | خشک و تمیز نگه‌داشتن، پرهیز از کشش و ماساژ. پیروی از دستور پزشک. |
| هفته ۳ تا ۸ | شروع سازماندهی کلاژن؛ قرمزی/برجستگی خفیف طبیعی است. | شروع ماساژ اسکار بعد از عمل (روزی ۲ بار، هر بار ۲–۳ دقیقه). آغاز ژل/ورق سیلیکون. |
| ماه ۲ تا ۶ | تثبیت بافت؛ به‌تدریج روشن‌تر و نرم‌تر می‌شود. | ادامه سیلیکون، ضدآفتاب SPF 50+، کرم‌های ترمیم‌کننده ملایم. پرهیز از آفتاب و سولاریوم. |
زمان و روش صحیح ماساژ اسکار بعد از عمل
چه زمانی شروع کنم؟
در اکثر جراحی‌ها، شروع ماساژ از هفته سوم امن است؛ مشروط بر بسته‌شدن کامل زخم. در موارد خاص (دیابت، عفونت، برش وسیع)، زمان‌بندی را فقط پزشک تعیین می‌کند.
چگونه ماساژ دهم؟
با نوک دو انگشت و کمی ژل سیلیکون، حرکات دایره‌ای کوچک و سپس حرکت عرضی روی خط اسکار انجام دهید. فشار باید «قابل‌حس اما بدون درد» باشد. هر ناحیه ۲–۳ دقیقه، روزی ۲ بار.
تفاوت با ماساژ لنفاوی
هدف ماساژ اسکار، مرتب‌سازی کلاژن است؛ هدف ماساژ لنفاوی، کاهش ورم و تخلیه مایع. این دو روش را اشتباه نگیرید.
نقش سیلیکون در پیشگیری از گوشت اضافه
ژل/ورق سیلیکون رطوبت کنترل‌شده و فشار یکنواخت ایجاد می‌کند. این شرایط، علائم گرمی، خارش و برجستگی را کاهش می‌دهد و به یکنواختی رنگ کمک می‌کند.
- ورق سیلیکونی: روزانه ۱۲–۱۸ ساعت روی پوست تمیز؛ هر ۵–۷ روز تعویض.
- ژل سیلیکونی: ۲ بار در روز؛ لایه نازک، جذب کامل قبل از پوشش لباس.
محافظت در برابر آفتاب و تحریک
اشعه UV شدت تیرگی و سفتی اسکار را بیشتر می‌کند. از ضدآفتاب SPF 50+، لباس پوشیده و سایه استفاده کنید. تا ۶ ماه اول از سولاریوم، سونا و گرمای مستقیم پرهیز کنید.
محصولات مجاز و غیرمجاز
به‌کار ببرید
- ژل/ورق سیلیکون (Dermatix، Kelo-cote، CicaCare)
- کرم ترمیم‌کننده ملایم (پانتنول، آلانتوئین)
- در مراحل پایانی: روغن‌های سبک مانند بایو اویل برای ماساژ
اجتناب کنید
- کرم‌های حاوی عطر/الکل، ترکیبات ناشناخته یا حساسیت‌زا
- لایه‌بردارها و لیزرهای غیرپزشکی در ۶ ماه اول
اشتباهات رایج
- ماساژ زودهنگام یا با فشار زیاد
- کندن دلمه‌ها یا دست‌کاری مکرر
- بی‌توجهی به ضدآفتاب
- استفاده خودسرانه از روشن‌کننده‌ها
- شروع ورزش‌های کششی شدید قبل از نظر پزشک
بهبود روانی و مدیریت انتظار
تغییرات ظاهری اسکار بعد از عمل تدریجی است. معمولاً ۶ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد تا نتیجه نهایی دیده شود. پیگیری منظم، عکاسی ماهانه، و تمرکز بر روند—نه مقایسه—کمک‌کننده است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟
- ترشح بدبو، تب یا درد رو‌به‌افزایش
- قرمزی منتشر، گرمی پوست یا خونریزی
- برجستگی سفت و خارش‌دار (شبه کلوئید)
- تیره‌شدن ناگهانی یا حساسیت شدید به سیلیکون
سوالات پرتکرار
از کی باید ماساژ اسکار بعد از عمل را شروع کنم؟
معمولاً از هفته سوم و پس از بسته‌شدن کامل زخم؛ زمان دقیق را پزشک تعیین می‌کند.
ژل سیلیکون واقعاً مؤثر است؟
بله؛ رطوبت و فشار یکنواخت ایجاد می‌کند و قرمزی و برجستگی را کاهش می‌دهد.
اسکار تا چه زمانی قرمز می‌ماند؟
معمولاً ۳ تا ۶ ماه؛ در برخی افراد تا ۱۲ ماه طول می‌کشد تا یکنواخت شود.
فشار ماساژ چقدر باشد؟
قابل‌حس اما بدون درد؛ رد سفیدی موقت روی پوست طبیعی است.
می‌توانم زود ورزش را شروع کنم؟
ورزش سبک بدون کشش محل اسکار مجاز است؛ حرکات کششی شدید را به بعد از ۶–۸ هفته موکول کنید.
چه محصولی برای ماساژ بهتر است؟
ژل سیلیکون یا کرم ترمیم‌کننده ملایم؛ از روغن‌های سنگین پرهیز کنید.
در پوست تیره چه نکته‌ای مهم‌تر است؟
پیشگیری از تیرگی با ضدآفتاب منظم و استمرار سیلیکون.
آیا لیزر برای اسکار مفید است؟
در برخی موارد، بله؛ معمولاً بعد از ۶ ماه و فقط با نظر پزشک.
می‌توانم روی اسکار آرایش کنم؟
بعد از ۶ هفته و روی پوست کاملاً سالم، بله؛ اول ضدآفتاب و پرایمر.
اگر ورق سیلیکون خارش داد چه کنم؟
مصرف را موقتاً قطع کنید؛ در صورت التهاب، با پزشک مشورت کنید.
چقدر طول می‌کشد تا اسکار صاف شود؟
بسته به ژنتیک و مراقبت، ۳ تا ۱۲ ماه.
آیا تغذیه تأثیر دارد؟
بله؛ پروتئین، ویتامین C و روی به ترمیم کمک می‌کنند.
چرا اسکارم برجسته شده است؟
ممکن است کلوئید یا هیپرتروفیک باشد؛ نیاز به ارزیابی تخصصی دارد.
چه زمانی از روشن‌کننده استفاده کنم؟
فقط با تأیید پزشک و معمولاً بعد از ۶ ماه.
اگر به سیلیکون حساسیت داشتم چه جایگزینی هست؟
کرم‌های ترمیم‌کننده ملایم و برنامه ماساژ؛ گزینه‌های پزشکی دیگر با نظر پزشک.
مسیرهای مطالعه تکمیلی (داخلی)
برای تعمیق نتایج مراقبت از اسکار بعد از عمل، این مقالات داخلی را در «جراح من» بخوانید:
«علائم خطر بعد از عمل»، «رژیم مایع بعد از عمل»، «نکات مراقبت از پانسمان»، «ورزش بعد از عمل»، «راهنمای ژل و ورق سیلیکون».
مراقبت از اسکار بعد از عمل یعنی نظم در ماساژ، سیلیکون و محافظت در برابر آفتاب. با صبر و پیگیری، بیشتر اسکارها صاف‌تر و کم‌رنگ‌تر می‌شوند.
برای مشاهده آموزش تصویری ماساژ و انتخاب ژل مناسب، به وب‌سایت جراح من سر بزنید.
ارجاع به منابع (بدون لینک)
- Mayo Clinic – Scar treatment overview
- American Academy of Dermatology (AAD) – Scar management
- PubMed – Evidence on silicone gel/Sheeting for hypertrophic scars and keloids
- Cochrane Review – Interventions for prevention and treatment of keloid and hypertrophic scars
مهم‌ترین توصیه‌ها، توصیهٔ پزشک شماست که در جریان دقیق شرایط و پروندهٔ پزشکی شما قرار دارد. ما در جراح من تلاش می‌کنیم دسترسی شما را به اطلاعات دقیق، علمی و به‌روز—خارج از فضای شلوغ و آمیختهٔ شبکه‌های اجتماعی—فراهم کنیم.
با این حال، اگر هر موردی دربارهٔ وضعیتتان وجود دارد، حتماً برای ویزیت با پزشک خود برنامه‌ریزی کنید. همچنین در صورت مشاهدهٔ علائم هشدار و اگر به جراح خود دسترسی نداشتید، سریعاً به نزدیک‌ترین مرکز اورژانس مراجعه کنید تا وضعیت فعلی شما بررسی و ارزیابی شود.